Ostatnio coraz bardziej popularnym na rynku ubezpieczeniem jest ubezpieczenie odpowiedzialności członków władz spółek tzw. D&O.
Ochrona skierowana jest do osób prawnych w których powołuje się członków kierownictwa do organów statutowych: zarządu, rady nadzorczej. Ubezpieczającymi będą więc w szczególności spółki z o.o. , akcyjne, spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, fundacje, stowarzyszenia itp.
Ponieważ ubezpieczenie to funkcjonuje na rynku z innymi rodzajami ubezpieczeń OC skierowanymi do firm, a w szczególności z ubezpieczeniem OC działalności gospodarczej, warto w skrócie przybliżyć obszary jakie pokrywa ochrona w ramach każdego z tych produktów.
Standardowy zakres ubezpieczenia D&O obejmuje roszczenia skierowane bezpośrednio przeciwko członkom władz i kierownictwa spółki/podmiotu, którzy będą ubezpieczonymi (byli, obecni, przyszli członkowie zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnych, dyrektorzy zarządzający, prokurenci, główni księgowi, pracownicy zatrudnieni na kierowniczych stanowiskach) z tytułu szkód spowodowanych błędami popełnionymi podczas zarządzania. Ochrona może obejmować również zwrot kosztów odszkodowania wypłaconego przez spółkę z tytułu odpowiedzialności osób nią zarządzających.
Szkoda może być wyrządzona zarówno w majątku samego zarządzanego podmiotu (np. niegospodarność, niewłaściwa alokacja środków pieniężnych / aktywów spółki), jak również osobom trzecim w tym m.in. kontrahentom (np. nieprawidłowa realizacja kontraktu / umowy powoduje straty u klienta), pracownikom (np. mobbing, błędy w polityce kadrowej), wierzycielom (np. nieprawidłowe zabezpieczenie roszczeń) czy akcjonariuszom (np. działania mające wpływ na obniżenie wartości spółki).
Ochrona z polisy D&O pokrywa więc szkody związane z tym jak zarządzający prowadzą sprawy firmy. Polisa chroni ubezpieczonego (kadrę zarządzającą), jeśli spory dotyczą jego/jej obowiązków i odpowiedzialności w firmie. W ten sposób, gdy roszczenie skierowane jest personalnie do danej osoby i kiedy jest ona odpowiedzialna za konkretne czynności / uchybienia w firmie, chronione są jej interesy i majątek. Chronione są też interesy firmy, która w przypadku roszczenia zgłoszonego bezpośrednio do niej, w sprawach dotyczących błędów popełnionych przez członków kadry zarządzającej, może dochodzić zwrotu poniesionych kosztów właśnie z polisy D&O.
Ubezpieczenie OC działalności gospodarczej chroni natomiast majątek Ubezpieczonego przedsiębiorcy / firmy przed zobowiązaniami wynikającymi z konieczności naprawienia szkody wyrządzonej osobie trzeciej, w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, wprowadzeniem produktu do obrotu oraz posiadanym mieniem. Pokrywa więc odpowiedzialność związaną z produktami/usługami firmy, posiadanymi nieruchomościami/mieniem, jak również kontaktem z klientami, kontrahentami i osobami trzecimi. Jest to odpowiedzialność za szkody w mieniu i/lub na osobie spowodowane działalnością firmy lub posiadaniem/użytkowaniem mienia.
W typowych szkodach z ubezpieczenia OC działalności gospodarczej nie można przypisać winy bezpośrednio osobom zarządzającym (czego wymaga ubezpieczenie D&O) i roszczenie nie będzie kierowane do tych osób . Są to sytuacje gdy klient dozna uszczerbku na zdrowiu lub szkody materialnej np. na skutek:
- użytkowania produktu (wadliwy produkt wyrządza krzywdę lub szkodę w mieniu klienta np. porażenie prądem przez wadliwe urządzenie lub uszkodzenie innych urządzeń przez wadliwy transformator)
- korzystania z usług firmy (szkoda na skutek nienależytego wykonania usługi - np. zalanie budynku poprzez niewłaściwie wykonane pokrycie dachowe lub szkoda wyrządzona przez pracownika np. zalanie kawą komputera klienta przez obsługującego go informatyka)
- przebywania na terenie firmy (np. uraz na skutek poślizgnięcia na świeżo umytej, ale nieoznakowanej podłodze).
Warto dodać, że w niektórych przypadkach ustalenie odpowiedzialności i wypłata odszkodowania z polisy OC nie wymaga nawet ustalenia, czy winę za zdarzenie ponosi firma, a tym bardziej osoba nią zarządzająca. Jest to tzw. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka w przypadku przedsiębiorstw wprawianych w ruch za pomocą sił przyrody.
Ubezpieczenie OC działalności gospodarczej pokrywa więc większość typowych ryzyk, szkód i odpowiedzialności związanej z działalnością firmy. Co do zasady zabezpiecza firmę na wypadek roszczeń klientów/kontrahentów, osób trzecich spowodowanych błędami czy zaniechaniami firmy oraz wadliwością produktu wprowadzonego do obrotu.
Odpowiedzialność wpisana w kompetencje kadry zarządzającej przekracza w wielu przypadkach zakres ubezpieczenia OC działalności, a może też dojść do sytuacji w której po rozpoznaniu roszczenia i wypłacie odszkodowania z tradycyjnego OC, okaże się, że winę za zdarzenie lub serię zdarzeń ponosi zarządzający.
Dlatego dla niektórych firm i członków ich władz (wymienionych na początku artykułu) komplementarną do polisy OC działalności ochroną ubezpieczeniową powinna być polisa D&O.